Journalistiek was in de jaren 80 echt een mannenberoep: negen op de tien journalisten was een man. Stichting Vrouw & Media (SVM) werd daarom in 1982 in het leven geroepen om daar verandering in te brengen door vrouwen een netwerk en platform te bieden.SVM is een onafhankelijke organisatie en wil de positie van vrouwen in de journalistiek versterken, zodat de inhoud van de journalistiek verbetert en vrouwen op alle niveaus in het medialandschap vertegenwoordigd worden. Jaarlijks organiseert het bestuur bijeenkomsten voor (beginnende) vrouwelijke journalisten om ze onder andere de kneepjes van het vak te leren en lekker te netwerken. Ik sprak met voorzitter Klaske Tameling over vrouwen en hun positie in de journalistieke top.
Naast voorzitter van SVM is Klaske Tameling ook ‘doctor in de journalistiek’, projectmanager, adviseur en onderzoeker op het gebied van crossmediale journalistiek. Ze publiceert over crossmediale ontwikkelingen en geeft presentaties, lezingen en bijeenkomsten over media en vernieuwing. In juni 2015 is ze gepromoveerd nadat haar proefschrift ‘En wat doen we online? Crossmediale dilemma’s op de Nederlandse nieuwsredactie’ uitkwam. Het proefschrift gaat over de zoektocht van een (hoofd)redactie die het lastig vindt een nieuwe online strategie en crossmediale werkwijze te bedenken.
Klaske is van mening dat vrouwen vandaag de dag echt wel vertegenwoordigd zijn in de journalistiek, maar nog maar weinig te vinden zijn in leidinggevende posities. “Vrouwen hebben vaak de neiging om zichzelf te diskwalificeren voor topposities in de journalistiek. Het is lastig om te generaliseren, want er zullen altijd vrouwen zijn die daar geen last van hebben. Zo hebben we ook wel vrouwelijke hoofdredacteuren gehad, als Birgit Donker bij de NRC en Barbara van Beukering bij het Parool, maar die zijn echter allebei weer opgevolgd door mannen. Dus ze zijn er wel degelijk, maar vrouwen zijn toch sneller geneigd zichzelf minder naar voren te schuiven op het moment dat zulke belangrijke posities vrijkomen.”
Vrouwen hebben vaak de neiging om zichzelf te diskwalificeren voor topposities in de journalistiek.
Dat is volgens Klaske niet alleen zo in de journalistiek, maar meer een vrouwenprobleem in het algemeen. In april 2015 verscheen het boek ‘De Toekomst van Werk’, geschreven door HR-manager Laszlo Bock van Google. “Hij schrijft onder andere dat ze bij Google met vrouwen hetzelfde probleem hebben ervaren. Vrouwen zijn ook daar minder geneigd om zichzelf naar voren te schuiven als er mooie posities vrijkomen, maar door heel pro-actief vrouwen te benaderen en aan te spreken op vrijgekomen posities heeft dat bij Google in ieder geval geholpen. Dat biedt wel weer perspectief.”
Shula Rijxman werd in 2013 door het tijdschrift Opzij uitgeroepen tot ‘machtigste vrouw van de media’. Ze is voorzitter van de Raad voor Bestuur voor de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) en heeft een lijst gemaakt om het aantal vrouwelijke deskundigen op tv te vergroten. Hieronder een interessante discussie over dit probleem uit De Wereld Draait Door met Rijxman aan tafel. In 2013 was namelijk maar 39 procent vrouw van iedereen die sprekend in beeld komt op tv. Bij nieuws- en opinieprogramma’s is dit nog lager, namelijk 33 procent.
//media-service.vara.nl/player.php?id=213668
Klaske zegt dat ze dit probleem met de stichting ook herkent. “Als we voor het V&Mentoraat vrouwen benaderen, zeggen ze ook vaak: ‘Ben ik wel een goede mentor?’ Terwijl dat niet de minste mentoren zijn die wij benaderen, want die vrouwen hebben al redelijk hun sporen verdiend in de journalistiek.”
Journaliste Marike Stellinga schreef het boek: ‘De mythe van het glazen plafond’. Er wordt weleens gesproken van een glazen plafond in de journalistiek, maar is die er ook? “Als je kijkt naar de onderzoeken van vandaag de dag is het wel grappig: vrouwen zeggen eigenlijk zelf dat ze gelijke kansen hebben en dat die drempel er dus eigenlijk niet is. Ik denk, gezien het feit dat vrouwen hoofdredacteur zijn of zijn geweest, dat het ook zeker mogelijk is, maar dat er wel nog zoiets is als een bepaalde cultuur. Dus op het moment dat jij wél de enige vrouw bent in een hoofdredactie van twee, drie mannen, dan moet je misschien ook wel letterlijk je mannetje kunnen staan, iets meer geduld hebben of soms een andere manier van werken toepassen. Daarnaast is het een feit dat meer vrouwen parttime willen werken dan mannen, omdat ze bijvoorbeeld meer tijd voor hun gezin of zichzelf willen hebben en dat maakt het soms lastig om posities te bekleden die toch echt fulltime aandacht van je vragen. En nogmaals: generaliseren is altijd lastig, want er zijn genoeg vrouwen die ook heel goed weten wat ze willen en die ook echt ver komen, maar laten we dat vooral zien als mooie voorbeeldfuncties waar andere vrouwen zich weer kunnen spiegelen.”
SVM viert volgend jaar haar 35-jarig jubileum. De datum is nog onbekend, maar wordt volgens Klaske binnenkort bekendgemaakt op de website en Facebookpagina!
Heerlijk geschreven Shivani… En ja wij vrouwen (generaliserend) vinden het nog erg lastig om ons zichtbaar te maken of naar voren te schuiven.. Op zich niet zo vreemd kijkend naar de geschiedenis van de vrouw, honderd jaar geleden en nu… 1915 pas stemrecht – 1956 afschaffing Wet handelsonbewaam – 1991 Strafrechtelijk verbod op verkrachting binnen huwelijk – 1994 Wet gelijke behandeling oa met het recht op gelijke beloning voor gelijk werk voor mannen en vrouwen.. Dus ja, ik snap dat wel.
Dankuwel voor uw reactie! 🙂